Kolej na kolej

Strona główna » Holandia

Archiwum kategorii: Holandia

Eurostar – coraz mniej destynacji

Są dwa powody dla których Londyn traci bezpośrednie połączenia kolejowe z kilkoma europejskimi miastami.

Po pierwsze Brexit, który skomplikował i wydłużył formalności graniczne – stacje nie były budowane z myślą o długich kolejkach pasażerów i nie ma miejsca na otwarcie dodatkowych stanowisk odpraw paszportowych i celnych. Na skutek tego pociągi Eurostar między Londynem a Paryżem wożą 30% mniej pasażerów niż jest miejsc (350 z 900 miejsc jest pustych). Ostatni pociąg z Londynu do Disneylandu pod Paryżem odjechał 7 czerwca 2023.

Pociąg Eurostar przy peronie 15b nastacji Amsterdam Centraal
Pociąg Eurostar na stacji Amsterdam Centraal

Po drugie stacja Amsterdam Centraal zostanie gruntownie przebudowana i powiększona, ale będzie to wymagało czasowego zamknięcia dla pasażerów peronu 15b, gdzie są stanowiska odprawy pasażerów Eurostara. Prace mają się rozpocząć w czerwcu 2024 i trwać do końca maja 2025. To i tak lepiej niż przewidywał pierwotny plan, według którego modernizacja miała trwać cztery lata. Przewiduje się, że stanowiska odpraw zostaną przeniesione do Amstelpassage, nowego podziemnego przejścia pod dworcem. Docelowo, od 2036 roku, Eurostar ma korzystać z dworca Amsterdam Zuid, oddalanego o jakieś 3 km od centrum.

Oto lista stacji obsługiwanych przez Eurostar przed Brexitem: London St Pancrass, Ebbsfleet, Ashford International, Calais Frethun, Lille Europe, Paris Gare du Nord, Marne-la-Vallée–Chessy (Disneyland), Brussels Midi, Rotterdam, Amsterdam, Lyon, Avignon, Marsylia.
Po Brexicie i zawieszeniu pociągów do Amsterdamu, lista będzie bardzo krótka: Londyn, Lille, Paryż, Bruksela.

Borsuki kontra pociągi

Borsuk (foto: Chris. P, Flickr)

Kilka linii kolejowych w północnej i południowej Holandii zostało wyłączonych z ruchu przez borsuki, które wykopały nory w nasypach. Spowodowało to zagrożenie dla pasażerów podróżujących pociągami, gdyż tory mogłyby się zapaść. Zakłócenia w ruchu potrwają przynajmniej przez tydzień.

Zamknięte linie kolejowe to Den Bosch-Boxtel-Eindhoven, oraz Leeuwarden-Stavoren we Fryzji.

Naprawienie nasypów byłoby trywialne, ale borsuki w Holandii są zwierzętami chronionymi (w Polsce nie są) i za każdym razem potrzebne jest pozwolenie na przeniesienie ich siedlisk w inne miejsce. Wydawanie takich pozwoleń to dość długi biurokratyczny proces.

Aldert Baas, rzecznik firmy ProRail, zarządcy holenderskiej infrastruktury kolejowej w Holandii, powiedział: „obszar w pobliżu torów jest wyraźnie atrakcyjnym środowiskiem dla borsuków, ponieważ nasyp jest wykonany z piasku, w którym borsuki uwielbiają kopać”. Dlatego też proponuje się usypanie sztucznych pagórków z piasku w pobliżu zagrożonych odcinków torów, licząc że borsuki tam się dobrowolnie przeniosą.

Zastanawiam się gdzie powinny być granice ochrony dzikich zwierząt….

Amsterdam bez Eurostara przez 4 lata?

Stacja Amsterdam Centraal będzie gruntownie przebudowana i powiększona, ale będzie to wymagało czasowego zamknięcia dla pasażerów peronu 15b, gdzie są stanowiska kontroli paszportowej i bezpieczeństwa dla pasażerów pociągów Eurostar. Prace mają się rozpocząć w 2024 roku i trwać cztery lata.

Pociąg Eurostar przy peronie 15b nastacji Amsterdam Centraal
Pociąg Eurostar na stacji Amsterdam Centraal

ProRail, holenderski zarządca infrastruktury kolejowej, twierdzi że na dworcu Amsterdam Centraal nie ma alternatywnego miejsca dla odprawy pasażerów do Londynu, oraz że wycofanie z użytkowania peronu 15b jest niezbędne dla prac budowlanych.

W dalszej perspektywie planowane jest skierowanie pociągów międzynarodowych na stację Amsterdam Zuid, która ma zyskać dodatkowe perony, ale ten projekt ma spore opóźnienie i na pewno nie będzie gotowy w 2024 roku.

Ta sytuacja wzbudziła niepokój Vivianne Heijnen, minister infrastruktury, która w interpelacji w holenderskiej Izbie Reprezentantów (Tweede Kamer) wyraziła zdziwienie, że przez kilka lat nie będzie kolejowego połączenia Amsterdamu i Londynu, przyjaznej dla środowiska alternatywy dla ruchu lotniczego na tej trasie.

W wyniku presji parlamentarnej ProRail oświadczył, że spróbuje w lecie znaleźć rozwiązanie, które umożliwi utrzymanie pociągów Eurostar z Amsterdamu i jednocześnie prowadzenie rozbudowy stacji Amsterdam Centraal.

Zobaczymy…

Automatyczne wykrywanie przeszkód na torach

Alstom, wspólnie z producentem wojskowych systemów elektronicznych Elta Systems i jego spin-offem Niart zakończył z pozytywnym wynikiem testy Systemu Wykrywania Przeszkód (SWP, po angielsku Obstacle Detection System, ODS) na torach kolejowych. Jest to jeden z kroków zmierzających do stworzenia automatycznej lokomotywy manewrowej.

Prototypowy SWP zainstalowano na lokomotywie prywatnego europejskiego przewoźnika towarowego Lineas. Testy odbyły się w Oosterhout, koło Bredy w południowej Holandii, we współpracy z holenderskim zarządcą infrastruktury kolejowej ProRail.

Lokomotywa manewrowa przewoźnika Lineas

SWP jest w stanie wykrywać duże i małe przeszkody na torach w odległości do 1000 metrów w różnych warunkach pogodowych w dzień i w nocy. W swoim komunikacie prasowym Alstom jako przykład małych przeszkód daje człowieka i królika (duża przeszkoda to np. samochód). Ten system może być użyty jako pomoc dla maszynisty, ale w dalszej perspektywie planuje się zastosowanie do całkowicie autonomicznej operacji. Próby takich operacji będą przeprowadzone jeszcze w tym roku.

SWP wykorzystuje radar wysokiej rozdzielczości, który skanuje obszar przed lokomotywą 200 razy na sekundę. Wyniki skanów analizowane są przez komputerowe systemy uczące się, algorytmy których na pewno są uproszczoną wersją tego co Elta Systems produkuje dla wojska.

Czarterowe nocne pociągi pojadą z Holandii od jesieni

Od 15 października 2021 z kilku holenderskich miast można się będzie wybrać na city break czarterowym pociągiem. Jedno z tamtejszych biur podróży organizuje pięciodniowe wyjazdy do Insbrucku, Mediolanu, Pragi, Wiednia, Wenecji i Werony. Szesnaście wagonów, oryginalnie należących do Deutsche Bahn, mogących przewieźć 700 pasażerów, zostanie wynajętych od holenderskiego poolu taborowego.

Mapa połączeń GreenCityTrip
Mapa połączeń GreenCityTrip

Oferta ta, pod nazwą GreenCityTrip, składa się z przejazdu w wagonie z miejscami do leżenia (przedziały 2-, 4- i 6-osobowe), przewozu dużego bagażu łącznie np. z nartami, i dwóch nocy w hotelu (minimum 3 gwiazdki) rekomendowanym przez biuro, z prywatną łazienką ale bez śniadania. Za dopłatą można wybrać inny hotel. W cenie nie ma pościeli w wagonie sypialnym: można wynająć prześcieradło, koc i poduszkę, lub zabrać własne. W składzie pociągu nie ma wagonu restauracyjnego ani bufetu; można w momencie rezerwacji dokupić „suchy prowiant”.

Ciekawostką jest to, że na portalu rezerwacyjnym jest informacja o wielkości łóżek: w przedziałach 6-osobowych 190 × 60 cm, w 4-osobowych 190 × 66 cm, w 2-osobowych 197 × 70 cm. W tych pierwszych nie ma ani gniazdek elektrycznych ani klimatyzacji.

Pociągi kursują na każdej trasie 1-3 razy w miesiącu. Popatrzmy na szczegóły, na przykładzie romantycznego wypadu z Amsterdamu do Wenecji z wyjazdem 19 października , Ceny za osobę są od €229 (przedział sześcioosobowy) do €429 (przedział dwuosobowy). Do tego można dokupić dodatki (pościel, śniadania w hotelu, suchy prowiant itd) w różnych wariantach od €39 do €129 od osoby.

Szczegóły przejazdu: odjazd z Amsterdamu 19:46, przyjazd do Venezia-Mestre 12:00 następnego dnia (ta stacja jest oddalona o jakieś 9 km od historycznej części Wenecji) . Powrót: odjazd 19:00, przyjazd 10:44 następnego dnia. Czyli 16 godzin w pociągu w każdą stronę.

Dla porównania: ceny do Pragi zaczynają się od €199, czas podróży to nieco ponad 12 godzin.

Z kolejowego punktu widzenia dziwi mnie informacja z portalu GreenCityTrip, że pociągi, po wyjeździe z Holandii, nigdzie się nie zatrzymują przed dojazdem do stacji docelowej. Nie bardzo rozumiem jak jeden maszynista może prowadzić pociąg przez ponad 18 godzin. I ilu jest maszynistów którzy znają przepisy ruchu na kolejach wszystkich krajów przez które ten pociąg przejeżdża??

Ten współczesny projekt wycieczkowych pociągów czarterowych przypomniał mi postać angielskiego stolarza, który potem został nauczycielem, kaznodzieją i działaczem ruchu wstrzemięźliwości. Ale jest pamiętany jako organizator pierwszej kolejowej wycieczki (całe 17 km…) w 1841 roku. Nazywał się Thomas Cook, założyciel biura podróży Thomas Cook & Son.

                       

Awaria sieci GSM-R zatrzymała pociągi w Holandii

W poniedziałek 31 maja 2021 około godziny 14:00 ogromna większość holenderskiej sieci kolejowej zamarła z powodu awarii sieci GSM-R. Stanęły pociągi państwowego przewoźnika Nederlandse Spoorwegen oraz regionalnych operatorów Arriva, Connexxion,Transdev, Keolis i QBuzz. Wstrzymany był też ruch transgraniczny. Jedynie pociągi na południu prowincji Limburgia i niezelektryfikowane linie w okolicach Groningen i Leeuwarden nie zostały sparaliżowane.

GSM-R to system łączności będący rozszerzeniem najpopularniejszego standardu telefonii komórkowej GSM . W porównaniu z „konsumencką” siecią komórkowa, dodane są rozszerzenia dla pracy związanej m.in z zarządzaniem ruchem pociągów (np. połączenia ze wszystkimi użytkownikami w uprzednio zdefiniowanej grupie, nawiązanie połączenia z najbliższym dyspozytorem ruchu bez znajomości jego numeru, itp).

piętrowy pociąg państwowego holenderskiego przewoźnika NS
foto: Quintus Vosman

Zarządca infrastruktury ProRail zezwolił by pociągi na trasie dojechały do najbliższej stacji, ale nie mogły jechać dalej. Ruch częściowo przywrócono tego samego dnia; 1 czerwca sytuacja wróciła do normy.

ProRail i Mobirail (operator systemu GSM-R) analizują dzienniki systemowe szukając przyczyn awarii, ale wykluczają sabotaż hakerski.

Utrecht: zderzenie tramwaju z ciężarówką

Kolizja tramwaju z ciężarówką to na ogół nie jest zdarzenie godne specjalnej uwagi. Chyba, że jak w tym przypadku w Holandii, tramwaj wygnie się w znak zapytania…. I od razu zdradzę jak to się skończyło – nie było ofiar.

zderzenie tramwaju z ciężarówką w Utrechcie
© Donald Ikkersheim

Wypadek zdarzył sie 16 marca 2021 około godziny 11:00 na Laan van Maarschalkerweerd, tuż koło stadionu FC Utrecht. Ciężarówka firmy kurierskiej nie zatrzymała się na czerwonym świetle przed przejazdem przez tory i uderzył w nią szybki tramwaj linii 22 (tzw. Uithoflijn). W tym miejscu tory tramwajowe biegnące wzdłuż (a nie środkiem) Laan van Maarschalkerweerd przechodzą z jednej strony ulicy na drugą.

W wyniku kolizji uszkodzone zostały nie tylko pojazdy ale też tory i siec trakcyjna. Usuwanie tramwaju trwało do późnego wieczora, naprawa torów i sieci zajęło cały następny dzień.

Na szczęście w tramwaju było tylko kilkoro pasażerów, wszyscy na miejscach siedzących. Ani pasażerom, ani maszyniście ani kierowcy nic się nie stało. Tramwaj był prawie pusty w wyniku ograniczeń spowodowanych pandemią, normalnie jest to bardzo uczęszczana trasa i na pewno w wagonach byliby stojący pasażerowie, którzy doznaliby co najmniej lekkich obrażeń.


Eurostar Amsterdam-Londyn

Szumnie i uroczyście 7 lipca 2020 podpisano w Brukseli porozumienie umożliwiające otwarcie bezpośredniego połączenia Eurostarem pomiędzy Amsterdamem a Londynem. Ważnym słowem jest „umożliwiające”, bo ciągle nie wiadomo kiedy pociągi ruszą na tej trasie przez tunel pod La Manche.

stacja Amsterdam Centraal
Stacja Amsterdam Centraal

To co uzgodniono, to na razie tylko zgoda na przeprowadzanie kontroli bezpieczeństwa, paszportowej i celnej na stacjach w Amsterdamie i Rotterdamie przez brytyjskich urzędników z UK Border Force. Obecnie podróżni na tej trasie muszą się przesiadać w Brukseli gdzie dokonuje się tych kontroli.

Ciągle nie jest jasne kiedy zaczną kursować bezpośrednie pociągi. Kiedyś mówiło się najpierw o grudniu 2019, później o kwietniu 2020, ale jak widać, nic z tego nie wyszło.

Po podpisaniu porozumienia, holenderski minister infrastruktury, Stientje van Veldhoven, powiedział:

To nowe bezpośrednie połączenie pozwoli dojechać do Londynu z Amsterdamu w nieco ponad 4 godziny. Pociąg Eurostar ma około dwa razy więcej miejsc niż typowy samolot na tej samej trasie, tak więc emisja CO2 będzie znacznie mniejsza. Połączenie kolejowe do Londynu to konkurencyjna alternatywa dla samolotu.

Trzeba tu dodać, że lot miedzy Schiphol (Amsterdam) i Heathrow (Londyn) zajmuje 1 godzinę, ale to nie uwzględnia czasu dojazdu z i na lotnisko.

Pociągi napędzane ogniwami paliwowymi w Holandii

Schematyczna mapa kolejowa HolandiiAlstom zakończył testy pociągów Coradia iLint, napędzanych wodorowymi ogniwami paliwowymi, na 65-kilometrowej linii (zaznaczonej na czerwono na mapie) pomiędzy Groningen i Leeuwarden w północnej Holandii  Jest to drugi kraj w Europie gdzie wykorzystano tę unikalną bezemisyjną technologię na niezelektryfikowanych liniach kolejowych.

Na holenderskiej sieci kolejowej jest około 1000 kilometrów niezelektryfikowanych linii, obsługiwanych przez około 100 spalinowych pociągów dziennie.

W październiku 2010, producent taboru kolejowego Alstom, prowincja Groningen, lokalny przewoźnik  Arriva, holenderski zarządca infrastruktury  kolejowej ProRail i dostawca prądu Engie zawarli porozumienie mające przetestować w Holandii pociągi Coradia iLint produkcji Alstomu w Salzgitter (Niemcy) i  Tarbes (Francja), Są one pierwszymi na świecie pociągami pasażerskimi napędzanymi wodorowymi ogniwami paliwowymi.  Testy były nadzorowane przez niezależną niemiecką firmę DEKRA, zajmującą sie testowaniem i certyfikacją pojazdów.

Jazdy próbne o szybkościach do 140 km/h odbywały się nocami, bez pasażerów.

 

Firma Engie dostarczyła specjalne mobilne urządzenie do produkcji wodoru. Próby odbyły się przez 10 dni w marcu 2020 i zakończyły się pomyślnie. Zasięg pociągu po jednorazowym zatankowaniu wodorem to około 1000 km, podobnie jak dla porównywalnej wielkości spalinowego zespołu trakcyjnego.

Sukces pociągów Coradia iLint w Holandii nie był nieoczekiwany: przejechały one ponad 180.000 kilometrów  w regularnej służbie pasażerskiej w Dolnej Saksonii.

mapa: eurail.com; video:Treinenweb

Dojazdy do pracy futurystycznymi wagonami

Koleje holenderskie (NS) sugerują futurystyczny sposób zmniejszenia niewygody i frustracji osób dojeżdżających do pracy pociągami: wagony w których można pracować i odpocząć.

Jeśli wprowadzić elastyczny czas pracy, część codziennych zadań może, według NS, być wykonana w czasie podróży, umożliwiając pracownikom wyjazd z domu nieco później i powrót nieco wcześniej.

W czasie Holenderskiego Tygodnia Projektów, NS przedstawiło swoją wizję „biurowych wagonów”, z dużymi stołami do wspólnej pracy, biurkami przodem do okien i otwartymi „przestrzeniami towarzyskimi” gdzie mogłyby się odbywać zaplanowane i spontaniczne zebrania i dyskusje. Wizualizacje wyglądają futurystycznie i atrakcyjnie…
fututystyczny wagon NS

… ale na tych obrazkach w jednym wagonie jest co najwyżej kilkanaście osób. Nie jest to ekonomicznie realistyczne wykorzystanie przestrzeni. Takiego luzu i komfortu można się spodziewać za grube pieniądze w nostalgicznych luksusowych pociągach turystycznych, ale nie przy codziennych dojazdach do pracy po rozsądnych cenach.

No więc miło sobie popatrzeć i pomarzyć, ale rzeczywistość (nie tylko holenderska) skrzeczy….

ilustracje: Nederlandse Spoorwegen