Tunel kolejowy będzie tunelem rowerowym

Nieużywany tunel kolejowy w Walii, w dolinie Rhondda, o długości 3148 metrów, będzie otwarty dla rowerzystów.

^{Położenie Walii w Zjednoczonym Królestwie}

^{Położenie doliny Rhondda w Walii}

Rhondda to dawniej obszar intensywnego wydobycia węgla. Dolina ta leży w centrum ogromnego złoża dobrej jakości węgla kamiennego, o długości ponad 110 km i powierzchni 2600 km² (to jest mniej więcej połowa obszaru Górnośląskiego Zagłębia Węglowego w granicach Polski). Transport węgla z tego rejonu do portów w Cardiff, Swansea i Port Talbot w drugiej połowie 19. wieku był możliwy jedynie koleją, ale istniejące linie były przeciążone: przejazd do portów odległych o niecałe 50 km i z powrotem zajmował dwa dni. Dlatego właściciele kopalni w Rhondda postanowili zbudować nową linię kolejową przechodzącą tunelem pod wzgórzem Mynydd Blaengwynfi o wysokości 528 metrów.

Budowę rozpoczęto w czerwcu 1885 i zakończono w czerwcu 1890 (trzy lata później niż planowano, po dwukrotnej zmianie wykonawcy…). Tunel w najgłębszym miejscu przechodzi około 330 metrów pod powierzchnią.

Inwestor nie wykupił praw do złóż węgla nad i pod tunelem. Ich eksploatacja spowodowała osiadanie ścian tunelu, dochodzące po 12 latach do prawie 40 cm. Dodatkowo woda przeciekająca przez strop i ściany spowodowała wymycie części zaprawy murarskiej. Zainstalowano około 500 stalowych wsporników mających wzmocnić konstrukcję, ale nie usunęły one problemu i w lutym 1968 roku wstrzymano ruch kolejowy w tunelu, tymczasowo do chwili podjęcia decyzji czy, jak i za ile da się tunel naprawić. Koszt remontu oceniono na £90.000 (w 1970 roku, mniej więcej 1,2 miliona funtów obecnie) i tymczasowe zamknięcie okazało się permanentnym.

W zeszłym roku (2021) tunel stał się oficjalnie własnością walijskiego rządu. Brytyjskie ministerstwo transportu obiecało sfinansowanie budowy ścieżki rowerowej przez tunel. Koszt tej operacji oceniany jest na 10 milionów funtów (nieco ponad 50 milionów złotych).

Po ukończeniu tej inwestycji będzie to najdłuższy tunel rowerowy w Europie i drugi co do długości na świecie (po Snoqualmie Tunnel koło Seattle, USA: 3625 metrów)